Trong hệ thống biến tần công nghiệp, điện trở phanh là một bộ phận quan trọng giúp bảo vệ và duy trì hoạt động ổn định của thiết bị. Tuy nhiên, điện trở phanh cũng là một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến sự cố và hư hỏng biến tần nếu không được sử dụng hoặc bảo dưỡng đúng cách. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân hư hỏng biến tần do điện trở phanh, nhận biết các dấu hiệu sự cố và cách khắc phục hiệu quả.
1. Tổng quan về điện trở phanh trong biến tần
1.1. Vai trò của điện trở phanh
Điện trở phanh (Braking Resistor) là thiết bị dùng để hấp thụ năng lượng dư thừa khi động cơ giảm tốc hoặc dừng lại. Khi động cơ giảm tốc nhanh, năng lượng động năng sẽ được chuyển hóa thành điện năng và quay trở lại biến tần. Nếu không xử lý kịp thời, điện áp DC bus của biến tần sẽ tăng lên mức nguy hiểm, gây ra các sự cố hoặc làm hỏng biến tần. Điện trở phanh giúp hấp thụ phần điện năng này, chuyển hóa thành nhiệt năng, từ đó giữ điện áp ổn định và bảo vệ biến tần.
1.2. Cấu tạo điện trở phanh
Điện trở phanh thường là một tổ hợp các dây điện trở được gắn trên khung kim loại có khả năng tản nhiệt cao. Các loại điện trở này có công suất đa dạng, phù hợp với các loại biến tần và tải động cơ khác nhau. Tùy vào yêu cầu của hệ thống, điện trở phanh có thể được kết nối trực tiếp hoặc qua mạch điều khiển của biến tần.
2. Nguyên nhân hư hỏng biến tần do điện trở phanh
2.1. Lựa chọn điện trở phanh không phù hợp
Một trong những nguyên nhân phổ biến khiến biến tần bị hư hỏng là do lựa chọn điện trở phanh sai công suất hoặc điện trở không đúng tiêu chuẩn kỹ thuật. Điện trở quá nhỏ sẽ không hấp thụ đủ năng lượng, làm điện áp DC bus tăng cao. Ngược lại, điện trở quá lớn hoặc không tương thích sẽ gây tải lớn, ảnh hưởng đến hoạt động của biến tần.
2.2. Điện trở phanh bị quá nhiệt
Điện trở phanh hoạt động bằng cách chuyển hóa điện năng thành nhiệt năng. Nếu hệ thống không được thiết kế hoặc bố trí tản nhiệt tốt, điện trở sẽ nhanh chóng quá nhiệt dẫn đến cháy hỏng. Quá nhiệt cũng xảy ra khi điện trở làm việc quá tải hoặc môi trường xung quanh không đủ thông thoáng.
2.3. Kết nối điện trở phanh kém chất lượng
Lỗi do đấu nối điện trở phanh cũng là nguyên nhân dẫn đến hư hỏng biến tần. Dây nối kém chất lượng, tiếp xúc không chắc chắn hoặc bị oxi hóa có thể gây hiện tượng đoản mạch hoặc mất tín hiệu truyền. Điều này làm biến tần không nhận được tín hiệu phản hồi từ điện trở, dẫn đến hoạt động không ổn định.
2.4. Sự cố từ linh kiện điện tử liên quan
Ngoài điện trở phanh, các linh kiện điện tử trong mạch phanh như transistor, cầu diode, tụ điện cũng có thể bị hỏng do dòng điện quá lớn hoặc điện áp không ổn định. Khi các linh kiện này hư, hệ thống phanh của biến tần không hoạt động đúng, dễ gây ra sự cố hư hỏng biến tần.
3. Biểu hiện của biến tần khi điện trở phanh bị lỗi
3.1. Báo lỗi điện áp DC bus quá cao (Over Voltage)
Khi điện trở phanh không hoạt động hoặc hoạt động không đúng cách, biến tần thường báo lỗi điện áp DC bus vượt ngưỡng an toàn. Đây là dấu hiệu phổ biến và dễ nhận biết nhất.
3.2. Biến tần tự động ngắt hoặc tắt máy đột ngột
Sự cố điện trở phanh khiến biến tần không thể duy trì điện áp ổn định, dẫn đến hiện tượng tự động ngắt hoặc tắt máy để bảo vệ thiết bị.
3.3. Nhiệt độ biến tần tăng cao bất thường
Nếu điện trở phanh quá nhiệt hoặc làm việc không hiệu quả, nhiệt lượng không được phân tán đúng cách làm cho biến tần nóng lên nhanh và dễ hỏng linh kiện bên trong.
3.4. Tiếng ồn hoặc rung động lạ
Một số trường hợp điện trở phanh hỏng có thể gây ra tiếng ồn hoặc rung lắc bất thường do dòng điện không được điều hòa đúng mức.
4. Cách kiểm tra và xác định lỗi điện trở phanh
4.1. Kiểm tra trực quan
Quan sát bằng mắt thường điện trở phanh để phát hiện dấu hiệu cháy, nứt vỡ hoặc biến dạng vật lý.
4.2. Đo điện trở
Dùng đồng hồ đo điện trở kiểm tra giá trị điện trở có phù hợp với thông số kỹ thuật. Giá trị quá thấp hoặc quá cao so với tiêu chuẩn báo hiệu điện trở có vấn đề.
4.3. Kiểm tra mạch điện
Kiểm tra các mối nối, dây dẫn, và linh kiện trong mạch điện phanh để phát hiện điểm hỏng hoặc tiếp xúc kém.
4.4. Sử dụng thiết bị chuyên dụng
Một số thiết bị đo chuyên dụng có thể kiểm tra chính xác dòng điện và điện áp trong mạch phanh, giúp phát hiện lỗi nhanh hơn.
5. Phương pháp khắc phục và bảo trì điện trở phanh
5.1. Thay thế điện trở phanh đúng chuẩn
Chọn điện trở có công suất và điện trở phù hợp với thông số kỹ thuật của biến tần và hệ thống. Không nên dùng điện trở có thông số thấp hoặc cao hơn quá nhiều.
5.2. Cải thiện hệ thống tản nhiệt
Đảm bảo điện trở phanh được đặt ở vị trí thoáng khí, có quạt hoặc thiết bị hỗ trợ tản nhiệt nếu cần thiết để tránh quá nhiệt.
5.3. Bảo trì định kỳ
Thường xuyên vệ sinh, kiểm tra mối nối, dây dẫn và tình trạng vật lý của điện trở phanh. Thực hiện kiểm tra kỹ thuật theo lịch định kỳ để phát hiện sớm sự cố.
5.4. Kiểm tra và bảo dưỡng linh kiện liên quan
Bảo trì các linh kiện điện tử liên quan đến mạch phanh như transistor, diode, tụ điện,… để đảm bảo mạch phanh hoạt động ổn định.
5.5. Đào tạo nhân viên vận hành
Đào tạo nhân viên vận hành biết cách sử dụng biến tần và điện trở phanh đúng quy trình, tránh vận hành quá tải hoặc sai kỹ thuật gây hỏng hóc.
6. Lưu ý khi sử dụng biến tần và điện trở phanh
-
Lựa chọn biến tần và điện trở phanh phù hợp với công suất và yêu cầu kỹ thuật của hệ thống.
-
Lắp đặt điện trở phanh đúng vị trí và theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
-
Sử dụng thiết bị bảo vệ quá tải, quá áp để bảo vệ biến tần và điện trở phanh.
-
Theo dõi nhiệt độ và trạng thái hoạt động của điện trở phanh thường xuyên.
-
Liên hệ với đơn vị bảo trì chuyên nghiệp khi phát hiện dấu hiệu bất thường.
7. Kết luận
Điện trở phanh là bộ phận không thể thiếu trong hệ thống biến tần. Nó giúp bảo vệ thiết bị và duy trì hiệu suất ổn định. Tuy nhiên, điện trở phanh cũng là nguyên nhân chính gây hư hỏng biến tần. Điều này xảy ra khi điện trở không được lựa chọn, lắp đặt và bảo trì đúng cách.
Hiểu rõ nguyên nhân hư hỏng và nhận biết dấu hiệu sự cố rất quan trọng. Áp dụng phương pháp khắc phục kịp thời giúp kéo dài tuổi thọ thiết bị. Việc này cũng giảm chi phí bảo trì và tăng hiệu quả sản xuất. Để hệ thống luôn ổn định, hãy chọn biến tần và điện trở phanh chất lượng cao. Hợp tác với đơn vị cung cấp dịch vụ uy tín cũng rất cần thiết.
8. Mua biến tần và sửa chữa điện trở phanh chính hãng tại HDE
Công ty Cổ phần Điện Hải Dương (HDE) cung cấp các sản phẩm biến tần và điện trở phanh chính hãng, dịch vụ sửa chữa biến tần chất lượng cao cho các thương hiệu hàng đầu như Danfoss, Siemens, Mitsubishi, Delta, Inovance,… Đội ngũ kỹ thuật viên của HDE luôn sẵn sàng tư vấn giải pháp tối ưu, hỗ trợ lắp đặt và bảo trì chuyên nghiệp, giúp khách hàng vận hành hệ thống hiệu quả và an toàn.
Liên hệ hotline 0978.093.697 để được tư vấn và báo giá chi tiết.
——
Liên hệ tư vấn các thiết bị miễn phí theo Hotline: 0978.093.697
Facebook: Công Ty CP Điện Hải Dương – HDE
Youtube: HDE Tech
Tiktok: HDE Tech
